LEJE PODUDZIA

Wsród lejów protez podudzia możemy wyróżnić dwie główne kategorie:

1. Leje podudzia z określonym miejscem podparcia na kikucie celem skierowania na nie nacisku.

Wśród nich możemy wyróżnić trzy typy lejów:

• lej PTB z oparciem podrzepkowym - obejmuje od góry połowę rzepki i część kości udowej, a ciężar ciała opiera się głównie na półeczce podrzepkowej (okolica więzadła właściwego)

• lej KBM - obejmuje kłykcie kości udowej lecz otwarta jest rzepka. Zaletą jest lepsza boczna stabilizacja kolana, wadą - ograniczony zakres zgięcia w stawie kolanowym

• lej PTS - typ leja najbardziej zabudowujący staw kolanowy, który obejmuje całą rzepkę wraz z kłykciami udowymi. Daje znakomitą stabilizację stawu kolanowego, bardzo dobre własności kosmetyczne, bardzo dobry zakres pracy zgięcia i wyprostu stawu kolanowego.

W powyższych typach lejów wewnątrz leja twardego protezy znajduje się miękki wkład wykonany z materiałów o różnej twardości. Spotyka się w tego typach lejów wkład z pończoszki żelowej bądź silikonowej.

Zalety wyżej wymienionych rodzajów leja:

• możliwość zastosowania przy nadwrażliwości na nacisk w poszczególnych partiach kikuta np. szczyt

• stosunkowo niska cena

• brak konieczności zamawiania odpowiedniego modelu i wielkości komfortowego wkładu (lejek silikonowy, żelowy, poliuretan)

Wady wyżej wymienionych rodzajów leja:

• wykonanie wygodnego leja wymaga sporo pracy przy modelowaniu pozytywu gipsowego

• wymagana duża wiedza i doświadczenie protetyka

• pojawiający się ruch wzdłużny kikuta względem leja protezy powodujący dyskomfort, otarcia, uszkodzenia tkanek miękkich kikuta

• zaleganie płynów ustrojowych na szczycie kikuta

• konieczność wykonania nieco krótszej protezy

• zmiany grubości ścianek miękkiego wkładu

• częste uszkodzenia miękkiego wkładu podczas zakładania i zdejmowania.

2. Leje podudzia pełno kontaktowe, których główną zaletą jest to, iż nie mają konkretnej powierzchni podparcia. Obciążenie przenoszone są przez całą powierzchnię kikuta. Wymiary objętościowe kikuta jak i leja protezy są identyczne, a co za tym idzie występuje brak przemieszczania kikuta względem leja protezy.

   Podczas oderwania protezy od podłoża dochodzi do niewielkiego jej wydłużenia. Wyeliminowane jest ryzyko rotacji kikuta względem leja protezy.

W tego typu lejach możemy wyróżnić trzy rodzaje zawieszenia:

• lejek z komfortowym wkładem z zamocowaniem na zamek umieszczonym w środku dna leja protezy. Dedykowany dla mało i średnio aktywnych użytkowników protezy. Dopuszczalne są niewielkie zmiany obwodowe kikuta

• lejek z komfortowym wkładem z wykorzystaniem podciśnienia (silikonowy lejek Seal In wykorzystujący pierścienie uszczelniające zamocowane bezpośrednio na lejku silikonowym), idealny system przy długich i bardzo długich kikutach

• lejek z komfortowym wkładem z wykorzystaniem podciśnienia (wymaga zastosowania na górną część leja i udo rękawa uszczelniającego wykonanego z żelu bądź silikonu). Opcjonalnie możliwe jest zastosowanie urządzeń regulujących podciśnienie w leju protezowym np. z wykorzystaniem aktywnego zawieszania UNITY.

Zalety wyżej wymienionych rodzajów leja:

• komfort i wygoda

• zwiększona znacznie sterowność protezą

• odbieranie informacji proprioceptywnych

• niewielkie wydłużenie grawitacyjne protezy

• brak rotacji kikuta względem leja protezy

• znacznie poprawiona kondycja tkanek miękkich oraz naskórka kikuta

• dzięki równomiernej kompresji kikuta poprawiona znacznie cyrkulacja płynów ustrojowych

• brak przeciwwskazań przy kikutach urazowych, z przeszczepami, dla diabetyków

• dosyć prosty i szybki proces zakładania i zdejmowania protezy

• duża ilość modeli i rodzajów pozwalająca dostosować lejek komfortowy indywidualnie do potrzeb użytkownika.

Wady wyżej wymienionych rodzajów leja:

• nie są wskazane dla osób z nadwrażliwością szczytu kikuta

• przeciwwskazania przy ubytkach tkanek miękkich, dużych fałdach skórnych

• początkowo przez pierwszy okres użytkowania wzmożony proces pocenia się kikuta

• konieczność ściągnięcia protezy w ciągu dnia umycia lejka i kikuta

• cena